Giỏ hàng Tình trạng thiếu dinh dưỡng có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng làm hạn chế sự phát triển của cây trồng, làm giảm năng suất, tạo ra nông sản kém chất lượng, gây thiệt hại kinh tế cho bà con nông dân. Việc tìm hiểu kỹ về các dấu hiệu, triệu chứng thiếu dinh dưỡng ở cây trồng sẽ giúp bạn nhanh chóng phát hiện và kịp thời điều chỉnh, cung cấp bù các dưỡng chất thiếu hụt từ phân bón, giúp cây phát triển khỏe mạnh, đạt năng suất và chất lượng như mong muốn.
Các chất dinh dưỡng mà cây trồng hấp thụ được chia thành ba nhóm: các nguyên tố đa lượng (đạm, lân, kali), các nguyên tố trung lượng (canxi, magie, lưu huỳnh) và các nguyên tố vi lượng (đồng, mangan, kẽm, sắt, clo,…)
Các triệu chứng thiếu dinh dưỡng ở cây trồng
Biểu hiện thiếu các chất đa lượng:
Thiếu chất đạm (N): Đạm là dưỡng chất giúp thúc đẩy sự phát triển của rễ, thân, cành, lá. Khi thiếu hụt chất đạm, cây sẽ có biểu hiện sinh trưởng kém, thân và cành còi cọc, ít đẻ nhánh, phân cành, lá thường non mỏng, màu nhạt, dễ chuyển sang màu vàng và rụng sớm. Ngoài các nguyên đến từ thành phần dinh dưỡng của đất trồng, cây trồng cũng rất dễ bị gặp phải tình trạng thiếu đạm trong giai đoạn kiến thiết cơ bản vì thời điểm này nhu cầu đạm của cây thường rất lớn.
Dư thừa chất đạm (N):
Chồi vươn dài, cây yếu, dễ đổ ngã, làm kéo dài quá trình sinh trưởng sinh dưỡng, gây tồn dư N vô cơ trong sinh khối (Nitrate)
Triệu trứng thiếu đạm ở lá bắp Triệu chứng thiếu đạm ở lá cao su
Thiếu chất lân (P):
Thiếu lân sẽ làm quá trình sinh trưởng và phát triển của cây chậm lại, thời gian chín quả bị kéo dài, trái nhỏ, đồng thời làm lá cây nhanh già, dễ rụng. Thông thường, có thể nhận biết dấu hiệu thiếu lân khi cây trồng xuất hiện thân, lá có màu xanh đậm hơn bình thường rồi chuyển dần sang màu tía. Cây lùn và yếu ớt, phiến lá bé đi, cây ít đẻ nhánh, bộ rễ kém phát triển.
Dư thừa chất lân (P):
Dư thừa lân sẽ gây ra hiện tượng thiếu hụt các nguyên tố vi lượng, đặc biệt là Zn và Cu.
Thời điểm sử dụng phân lân (P):
Đối với cây trồng hàng năm, chủ yếu bón Lân trước khi trồng cây
Giai đoạn nảy mầm, cây rất nhảy cảm với việc thiếu Lân (P)
Cây trồng không đtạ năng suất tối đa nếu thiếu L
Nếu lượng P tồn dư trong đất nhiều thì nên bón lót phân P với liều lượng thấp, hay bón cùng lúc gieo hạt và khi cvaay trồng bị tác động bởi các yếu tố bất lợi như:Lạnh, ẩm ướt, bệnh.
Thiếu chất kali (K): Kali đóng vai trò thúc đẩy quá trình tổng hợp hữu cơ và quang hợp, chuyển hóa dinh dưỡng ở lá, giúp gia tăng khả năng hấp thụ nước và sức chống chịu trong thời tiết khắc nghiệt. Cây trồng thiếu kali sẽ làm cho cây phát triển chậm lại, lá trưởng thành có biểu hiện vàng sớm, bắt đầu từ chóp, chạy dọc theo mép lá và lan rộng vào phía trong, bắt đầu xuất hiện thêm các đốm vàng, bạc, nhiều là sẽ bị chết, bị rách. Tính đàn hồi và ổn định thân cây giảm, cây dễ bị đổ ngã.
Biểu hiện thiếu các chất trung lượng
Thiếu chất canxi (Ca): Khi cây bị thiếu canxi, các lá non mới nhú sẽ có biểu hiện bị biến dạng, làm chậm quá trình hình thành tế bào mới, rễ và lông hút không phát triển, đẩy nhanh quá trình già hóa, đặc biệt ở trái làm trái bị mềm, mau hư thối.
Thiếu chất magie (Mg): Mg có vai trò trong tổng hợp và vận chuyển năng lượng, hoạt hóa rất nhiều enzyme, Mg có thể được vận chuyển từ lá già sang lá non. Thiếu magie cũng gây ra tình trạng vàng lá như khi thiếu lân. Tuy nhiên khi thiếu lân, lá cây bị vàng từ rìa vào trong còn thiếu magie sẽ bị đốm lá ở lá già, làm bìa lá chuyển vàng lan rộng vào trong, các gân lá vẫn có màu xanh. Khi tình trạng thiếu magie kéo dài, toàn bộ lá sẽ chuyển vàng và rụng sớm. Số lượng đậu trái ít, quả nhỏ và ít ngọt.
Thiếu chất lưu huỳnh (S): S tham gia vào quá trình điều tiết và chuyển đổi năng lượng, chuỗi vận chuyển điện tử, hoạt hóa nhiều enzyme. Biểu hiện của thiếu lưu huỳnh có thể nhận biết rõ nhất khi quan sát các lá đầu cành hoặc phần ngọn cây. Trong trường hợp này, lá non mất màu xanh thông thường, chuyển sang màu vàng, trắng, lá mỏng hơn so với những cây khỏe mạnh, gân và phiến lá đều mất màu. Bìa lá bị quăn vào bên trong và dễ rách.
Biểu hiện thiếu các chất vi lượng
Thiếu chất đồng (Cu): Các cây thiếu đồng thường xuất hiện tình trạng chảy gôm, với các cây ăn quả thì tính trạng này diễn ra nghiêm trọng hơn và cũng dễ nhận biết hơn. Nếu thiếu đồng trong thời kỳ ra quả thì trên trái dễ xuất hiện các vết hoại tử
Thiếu chất mangan (Mn): Ở các cây trồng thiếu mangan thường bị đốm lá hay vàng phần giữa các gân lá ở lá mới hình thành.
Thiếu chất kẽm (Zn): Sinh trưởng còi cọc, lá non nhỏ hơn bình thường, lá non ở các cây thiếu kẽm có phần bìa và gân màu xanh trong khi phần phiến lá giữa các gân thì chuyển vàng. Ít phân cành, rẽ nhánh và gần như các cành không phát triển, số lượng quả ít và có chất lượng kém.
Thiếu chất sắt (Fe): Lá ở các cây trồng thiếu sắt sẽ chuyển sang màu xanh nhạt, các gân lá vẫn giữ màu đậm với phần thịt giữa các gân úa vàng. Có thể thấy rất rõ sự tách biệt màu sắc giữa các bộ phận trên lá. Nếu tình trạng thiếu sắt nghiêm trọng, toàn bộ lá chuyển sang màu vàng hoặc trắng.
Thiếu chất clo (Cl): Thiếu clo dẫn đến tình trạng chuyển màu ở lá cây. Từ phần đỉnh, lá cây héo dần, chuyển sang vàng, nâu đồng rồi chết.
Thiếu chất bo (B): Các lá non bị biến dạng, mỏng và có màu rất nhạt, bề mặt xuất hiện các đốm màu vàng, trắng. Trên thân và cuống lá sẽ có các vết nứt, hoa thì kém phát triển và chất lượng quả suy giảm.
Thiếu chất Molypden: Cây kém phát triển, xuất hiện các đốm vàng có kích thước lớn lá cây.
Như vậy, hầu hết các biểu hiện của tình trạng thiếu dinh dưỡng ở cây trồng đều tương đối rõ ràng, có thể quan sát bằng mắt thường. Các triệu chứng cũng dễ phân biệt, ít gây nhầm lẫn cho bà con nông dân.
Sau khi phát hiện các dấu hiệu trên, bạn cần tìm đến các phương pháp phù hợp để bổ sung các loại chất dinh dưỡng cho cây trồng, hạn chế tối đa thiệt hại và nỗ lực để tối ưu hóa năng suất, chất lượng nông sản
